Lezzetli Turp Çeşitleri ve Tarifleri
Turpgiller, hardal ailesi Brassicaceae’lardan olup lahanalarla aynı çatı altında. Kimileri için tahammül edilmez kokusu da bunun bir sonucu. Özellikle kışın yeşil salatalarda çoğumuz gibi benim de olmazsa olmazım. Limon-tuz-zeytinyağından basit bir vinegret’le kendi başına iştah açıcı bir salata, lezzetli bir balık eşlikçisi olmaya yeter de artar bile. Hatta 3 Michelin yıldızlı efsanevi şef Alain Passard 3 farklı bahçesinden 3 ayrı toprak türüne ekilmiş 1’er adet fındık turp ve yanında oda ısısında servis edilen tereyağını yemek başlangıcı tadımlıklar arasında sunar. Fransa için çok bilindik ancak aile soframda rastlamadığım bu turp yeme biçimi beni çok şaşırtmıştı. Meraklısına gerçekten tavsiye ederim; bir çimdik tuza ve tereyağına batırılarak yenen sulu ve baharatlı bu minik lokma tahmin edilmeyen bir tat bileşeni yaratabiliyor.
Fırında Tavukla Pişirilmiş Turp Tarifi
Turp deyince her pazarda rast geldiğimiz demet demet kırmızı fındık turpun yanı sıra tat, renk, boyut olarak oldukça geniş bir yelpazeden bahsediyoruz aslında. Özellikle iri, uzun boyu ve bembeyaz rengiyle dikkat çeken daikon, dışı soluk bir yeşilken kesildiğinde parlak koyu bir pembeye dönüşen karpuz turp gibi birçok yeni tür bir süredir yaygın olarak salatalarımızda yerini aldı. Ben burada yeni bir paragraf açıp ‘pişmiş’ turplar dünyasından da bahsetmek isterim.
Asya’dan gelen bir sebze türü olduğu için bu ülkelerin mutfaklarında çeşitli soslarla hazırlanarak hem ana yemek yandaşı hem de kendi başına yenebilen çok sayıda yemek görüyoruz. Altı üstü bir turp için bu kadar uğraşmaya değer mi diye sorgulayan kuşkucu takımdansanız size göre minik bir başlangıç tarifi de paylaşabilirim.
Yine Alain Passard etkisinde sade ama bol lezzet katmanlı bir tarif olacak; tereyağını fırına girecek bir tepsiye sürüp üzerine 1,5 santim kalınlığında dilimlediğiniz daikon ve karpuz turplarını diziyoruz, 2 kaşık sebze suyu da ekliyoruz. Aralarına defne yaprağı, taze kekik dalları koyup önceden ısıtılmış fırında 160 derecede (fanlı) 15 dakika pişirip yumuşaklığına ve kızarmışlığına göre gerekirse üzerini fırın kâğıdıyla örterek bir 10 dakika daha pişiriyoruz. Tuz ve biraz sirke henüz sıcakken eklendiğinde örneğin sıcak tavuk salatasıyla müthiş yakışır.
Çorbası, Cipsi, Turşusu
Diyetisyen ve beslenme uzmanı Berrin Yiğit
Beslenmesine renk katmak isteyenleri turp dünyasını keşfe davet ediyorum! Hadi gelin, yaratıcı ipuçlarıyla turpların şifalı dünyasına dalalım.
Kırmızı Turp: Sert ve çıtır yapısıyla salatalara tazelik katar. C vitamini ve antioksidanlar açısından zengindir, bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur. Kırmızı turpları salatalara ekleyebilir veya üzerine zeytinyağı ve limonla tek başına sağlıklı bir atıştırmalık olarak yiyebilirsiniz. En sevdiğim haliyse cips şeklidir. İnce ince dilimlediğiniz kırmızı turpları bir kâseye alıp zeytinyağı ve baharatla karıştırın. Yağlı kâğıt serilmiş fırın tepsisine yayın ve önceden ısıtılmış 180 derece fırında 20-25 dakika, çıtır hale gelene kadar pişirin. Turp cipslerini krem peynir veya humus gibi dip soslarla yiyebilirsiniz.
Siyah Turp: Daha yoğun baharatlı ve hafif acıdır. Karaciğer sağlığını destekler ve antiseptik özelliği vardır, bağışıklığa destektir. Siyah turpu rendeleyip yoğurtla karıştırarak harika bir meze hazırlayabilirsiniz. Sotelenmiş sebzelerle bol baharat ekleyip pişirerek daha güzel bir lezzet yakalayabilirsiniz.
Beyaz Turp: Genellikle Asya mutfağında fermente edilerek veya çorbalarda kullanılıyor. Beyaz turpu ince şeritler halinde doğradıktan sonra limon, sirke ve baharatla marine edip soğuk bir başlangıç tabağı hazırlayabilirsiniz. Ayrıca soteleyerek yemeklerinize garnitür olarak ekleyebilir veya turşusunu yapabilirsiniz.
Daikon: Diğer turp türlerine göre daha hafiftir ve çiğken ferah bir tat verir, pişirildiğinde yumuşak ve hafif tatlıdır. Yüksek lif oranıyla sindirimi destekler. Japon mutfağında çorbası yapılır. Küp küp doğranmış turplar havuç, patates ve kırmızı soğanla zeytinyağında sotelenir. Sebze suyu ilave edilerek kısık ateşte pişirilir. Ayrıca soya sosu ve zencefille marine edip hafif bir meze olarak sunabilirsiniz.
Fındık Turpu: Tatlımsı ve hafiftir. Görüntüsüyle tabaklara estetik bir dokunuş yaparken düşük kalori, yüksek lif ve antioksidan içeriğiyle sağlıklı beslenme tabaklarının da 1 numarası haline gelir. Fındık turp çiğken çok lezzetlidir ve salatalara da kahvaltılık tabaklara da çok yakışır. Benim favori tarifimse turşusudur. Turpları kavanoza dizin. Suya sirke, tuz ve sarımsağı ekleyip karıştırarak turpların üzerine dökün. Kavanozun kapağını kapatıp yaklaşık 1 hafta fermente olmasını bekleyin. Yemeklerin yanına harika bir eşlikçi olacaktır.
